अदुवाको ट्रेर्ड मार्क बन्दै

इलामः उद्योग बाणिज्य तथा आपुर्ती मन्त्रालयको सहकार्यमा अदुवा उत्पादक र व्यपारीहरुको छाता सस्था नेपाल अदुवा उत्पादक तथा व्यवसायी संघले अदुवाको सामुहिक व्यपार चिन्हको स्वरुप र प्रकृयाको बारेमा किसान, व्यपारी र सरोकारवालासंग परामर्श शुरु गरेको हो ।
अदुवा उत्पादन हुने सबै जिल्लाका सरोकारहरुको सुझाव पछि मन्त्रालयमा सामुहिक व्यपार चिन्हका लागि प्रतिवेदन पेस गर्ने संघका महासचिव हेमन्त बोहोराले जानकारी दिए ।
नेपालका चार लाख किसानले उत्पादन गरेको अदुवा नेपालको लोगोमा विदेश निर्यात हुँदैन । महासचिव बोहोराका अनुसार भारत बाहेक वंगलादेस, जापान लगायतका देशमा पुग्ने अदुवा भारतको ट्रेड मार्कमा अन्य देशमा पुग्ने गरेको छ । उनले भने ‘नेपालको अदुवामा गुणस्तर छ, तर लोगो छैन त्यसैले हाम्रो भनेर बेच्न सकिएको छैन ।’
व्यपार चिन्ह निर्माणमा सहयोग गरिरहेका विज्ञ युवराज सुवेदीले चिन्ह निर्माण भएपछि त्यसले नयाँ बजार खोज्न समेत सहयोग पुग्ने बताए । उनका अनुसार सामुहिक चिन्हले बस्तुको मुल्यमा समेत वार्गेनीङ पावस वृद्धि गर्दछ ।
महासचिव बोहोराले चार बर्षको प्रयासपछि मन्त्रालयले चासो दिएको बताए । यसअघि चिया, पस्मिना, हर्वल लगायतका सामुहिक लोगो दर्ता भएको विज्ञ पौड्यालले जानकारी दिए ।
संघका कार्यवाहक अध्यक्ष टोम राजवंसीले तेस्रो मुलुकमा बजार खोजीका लागि समेत सामुहिक चिन्हले सहयोग गर्ने भएकाले चाँडो सामुहिक चिन्ह बनाउन पहल शुरु गरेको बताए ।
पछिल्लो समयमा नेपालमै अदुवा धुने पखाल्ने काम हुन थालेपछि अदुवाको नियात सहज भएको छ भने देश भरका अदुवा कृषकले अघिल्लो बर्ष भन्दा राम्रो मुल्य पाएको समेत राजवंसीले जानकारी दिए ।
संघका महासचिव बोहोराले भारत बाहेक जापान, वंगलादेस, अमेरीका लगायतका देशबाट समेत नेपालको अदुवा खरिदका लागि इच्छा देखाएको बताए । इलाम पाँचथर लगायतका जिल्लाबाट अधिकाश अदुवा झापाको धुलावारी हुदै भारत निकासी हुने गरेको छ । यस अघि भारतको नक्सलबाढीमा मात्रै अदुवाको धुने पखाल्ने काम हुने गरेको थियो । भारतले माटो रहित अदुवामात्र निर्यात गर्न दिने भएपछि धुलावारीमा अदुवा धुनेकाम शुरु भएको हो । इलामका १२ हजार ९३२ परिवार किसानले अदुवा खेती गर्ने गरेको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । इलाम, पाँचथर र झापामा अदुवाको उत्पादन बढ्दो रुपमा रहेको जिन्जर प्रोफाईल २०१६ मा उल्लेख छ ।
इलाममा ३२३३ हेक्टरमा अदुवा खेती भएर ४५ हजार ९९४ टन उत्पादन हुने गरेको केन्द्रले जनाएको छ । त्यस्तै पाँचथरमा २ हजार हेक्टरमा अदुवाको खेती हुने गरेको छ । पाँचथरर्मा २१ हजार १ सय ७७ टन अदुवा उत्पादन हुने गरेको छ । झापामा ३४२ हेक्टरमा खेती हुने अदुवाको बार्षिक उत्पादन ४ हजार ५८३ टन रहेको छ
नेपालका २६ जिल्लामा अदुवा खेती हँुदै आएको छ । चिन र भारत पछि विश्वका अदुवा उत्पादक देशहरुमा नेपाल तेस्रो स्थानमा रहेको जिञ्जर प्रोफाईल २०१६ मा उल्लेख छ । नेपालमा उत्पादनहुने अदुवा मध्ये ९४ प्रतिशत भारतको बजारमा निकासी हुने गरेको छ । सामुहिक व्यपार चिन्हले ४३ लाख किलो भन्दा बढि नेपालमा उत्पादन हुने अदुवाको बजारका लागि समेत सहयोग पुग्ने संघका पाँचथर अध्यक्ष गणेश पोख्रेलले बताए ।